Bitkilerin çiçeklerinde bulunan nektar (bal özü) bal arısı tarafından toplanır. Toplanan maddeler arı tarafından salgılanan invertaz enzimiyle (sindirimde rol oynayan enzim), bileşimi değiştirilerek petek gözlerinde depolanır ve arılar tarafından olgunlaştırılarak bal oluşumu tamamlanır.
Balda şimdiye kadar 12 değişik enzim olduğu saptanmıştır. Enzimler bütün biyokimyasal süreci organize eder ve düzene koyar. İnsan vücudunu etkileyen birçok mikroorganizma balda yok olur.
Çiçek balı üretiminde; İç Anadolu ve Doğu Anadolu’nun seçkin yaylalarından hasat edilmiş ve işletmemizde bulunan laboratuvarda kontrol ve analizleri yapılmış ballar kullanılmaktadır.
Bal çeşitleri, bal yapan arının polen ve nektarı hangi bölgeden hangi bitkiden aldığına göre isimlenir. Bal çeşitleri bitki nektarının yoğunluğuna göre isim almıştır. Kestane balı, kekik balı, çam balı gibi. Bazen de balın üretildiği yere göre anzer balı, yayla balı gibi isimlendirilmiştir.
Bal toplandığı nektar (Balözü) kaynağına göre ve arıların salgı bezlerinin faaliyetlerine bağlı olarak yaklaşık 15 çeşit doğal şeker içerir.
Baldaki doğal şekerlerin çoğunluğunu fruktoz ve glikoz meydana getirir. Glikozun mono hidrat partikülleri kristalleşmeyi tetikler. Baldaki glikoz-su oranı 18 den daha düşük ballar daha geç şekerlenirken 20 den daha yüksek su oranına sahip ballar kısa sürede şekerlenmektedir.
Balın toplandığı kaynağa bağlı olarak glikoz ve fruktoz oranı da değişebilmektedir. Glikoz oranı artıkça kristalize olma riski artmaktadır. Fruktoz oranı arttıkça ise daha geç DONMA görülmektedir. Örneğin ayçiçeği, yonca ve pamuk balları kısa sürede şekerlendiği halde akasya, hardal, orman gülü ve çam balı geç kristalleşir. Yani BALIN KRISTALLESME SURECI KALITESINE DEĞIL KAYNAĞINA BAĞLIDIR.
Ballar 18-24 C° de depolanmalıdır. Ballar 14 C° de kristalleşir, 21-27 C° ısılarda kristalleşme olmaz ancak balda fermantasyon sonucu bozulmalar olabilir. Balın saklandığı kaplar, ortamdaki nem, ısı ve ışıkta kristalleşmeyi etkilemektedir. Balın kristalleşmesi gerçek bal olduğunun bir kanıtıdır. Kristalleşen süzme ballar sıcak su banyosuyla çözülüp eski halini alır. 35 C° yi geçmeden çözdürülen ballarda besin kaybı söz konusu değildir.
